Pozita gjeografike e Shqipërisë (I)

nga Lorena Stroka

Shqiperia eshte padyshim nje nder vendet me te bukura te Ballkanit, fale pozites se saj gjeografike. Shqiperia shtrihet ne pjesen perendimore te gadishullit te Ballkanit, ne brigjet lindore te detit Adriatik dhe te detit Jon. Republika e Shqiperise ka shtrirje maksimale veri-jug 335 km dhe lindje-perendim 150 km. Shqiperia njihet si nje vend me klime mesdhetare. Per shkak te pozites se saj gjeografike, shpesh here pushtuesit e huaj mundoheshin ta shfrytezonin si ure kalimi per arritjen e qellimeve te tyre te erreta. Shqiperia ne veri-lindje kufizohet me Republiken e Malit te Zi, te Kosoves dhe me Republiken ish jugosllave te Maqedonise, ndersa ne jug-lindje dhe jug me Greqine, Detin Adriatik dhe kanalin e Otrantos i cili e ndan vendin tone me Italine. Gjatesia e pergjithshme e kufijve shteterore eshte 1094 km, nga te cilat 657 km eshte kufiri tokesor, 316 km kufi detar, 48 km kufi lumor dhe 73 km kufi liqenor. Natyrisht, qe kufijte e sotem te vendit tone kane rezultuar si nje vendim i padrejte nga Konferenca e Ambasadoreve ne Londer, e cila u mbajt ne ne vitin 1913. Pavaresisht nga gjaku i derdhur i trimave shqiptare dhe luftrave te njepasnjeshme, fuqite e medha vendosen pergjysmimin e tokave shqiptare brenda te cilave rrihte zemra krenare per liri dhe pavaresi. Padrejtesia me e madhe ndaj trojeve tona tashme ishte FAKT. Padrejtesi te cilen do ta paguanin me gjak e lote brezat e ardhshem shqiptare. Shen-Naumi dhe nje pjese e Vermoshit iu dhane Jugosllavise. Ishulli i Sazanit mbeti i pushtuar nga Italia. Ky ishull qe dikur ishte ndare padrejtesisht nga “gjiri i nenes se vet” iu rikthye Atdheut pas fitores se Luftes Nacionalclirimtare te popullit tone mbi pushtuesit nazi-fashiste.  Brenda ketyre kufijve, siperfaqja aktuale e Republikes se Shqiperise eshte 28 748 km2. Vendi yne laget nga deti Adriatik dhe deti Jon, te cilat bejne pjese ne detin Mesdhe. Deti Adriatik, ka nje gjatesi (veri-jug) 850 km, i gjere (lindje-perendim) 203 km, ndersa siperfaqja e tij arrin ne 130 000 km2. Deti Adriatik ne pergjithesi mund te konsiderohet si i ceket, sidomos persa i perket pjeses veriore. Thellesia e tij vazhdon e rritet ne drejtim te jugut ku thellesia e tij maksimale arrin deri ne 1590 m ne vijen Shengjin (Shqiperi) dhe Monopol (Itali). Permasat e valeve te tij detare nuk jane te medha, ato arrijne deri ne 3,5 – 4 m.  Sic eshte e ditur, deti Adriatik rrethohet nga te tria anet me toke duke depertuar thelle ne drejtim te veriut. Kjo eshte edhe arsyeja qe njihet si deti me i ftohte mesdhetar. Temperatura mesatare e muajit shkurt varion nga 7 grade celsius (ne veri) ne 14 grade celsius (ne jug), ndersa ne gusht shkon nga 24 grade celsius ne 25 grade celsius. Per gjate gjithe vitit temperatura ne thellesine 400 m mbetet e njejte./albstroka.com/